سرنگ

اغلب ما تجربه تزریق دارو، مکمل، سرم و انواع و اقسام اشکال داروهای محلول را داشته‌ایم. در این متن می‌خواهیم وسیله‌ای به نام سرنگ را که یک وسیله تزریق دارو است را معرفی کنیم و انواع آن را بیشتر بشناسیم.

سرنگ چیست؟

سرنگ تزریق یا Syringe یک پمپ ساده تزریق دارو و جزو لوازم مصرفی پزشکی است. بسیاری از داروهای مایع را می‌توان به وسیله سرنگ تزریق به بدن بیمار رساند. این پمپ از یک پیستون با قابلیت رفت و برگشت تشکیل شده که در یک استوانه مدرج قرار گرفته است. پیستون را می‌توان با فشار دست به صورت خطی جابجا کرد و مایع یا گاز را از طریق روزنه باریک موجود در ابتدای پیستون وارد یا تخلیه کرد.

دقت کنید برای تزریق مواد به بدن به سرسوزن یا سوزن تزریق نیاز داریم. سرسوزن تزریق یک لوله بسیار باریک از جنس استنیل استیل استریل شده است که سر مورب و بسیار تیزی دارد و برای وارد شدن به بافت طراحی شده است.

انواع سرنگ

سرنگ‌ها انواع مختلفی دارند و بسته به کاربرد و تغییراتشان در چند دسته بندی قرار می‌گیرند. اولین نوع دسته بندی سرنگ‌ها بر اساس نوع سری سرنگ است.

سرنگ لوئرلاک و لوئراسلیپ

• سرنگ لوئرلاک چیست؟

سرنگ‌های لوئرلاک بدنه‌ای مشابه سایر سرنگ‌ها دارند اما خصیصه اصلی آنها سر پیچی آنها است. برای اتصال سرسوزن به این سرنگ‌ها، باید سرسوزن را به صورت پیچی به سرنگ وصل کرد. این نوع اتصال سبب بالا رفتن ایمنی اتصال بین سرنگ و سوزن شده و از سر خوردن و جابجایی سرسوزن جلوگیری می‌کند.

• سرنگ لوئراسلیپ چیست؟

سرنگ لوئراسلیپ یا سرنگ ساده، رایج‌ترین نوع سرنگ هستند. این سرنگ‌ها سری بسیار ساده دارند و سرسوزن با فشار اندک به آنها متصل می‌شود. در تزریق‌هایی مانند انجام تزریق در واحدهای اورژانس که نیاز به سرعت عمل بالا دارند، این نوع سرنگ به خوبی می‌تواند به سرعت عمل پرسنل درمان کمک کند.

سرنگ پیستوندار و سرنگ بدون پیستون

نوع دیگر دسته بندی سرنگ‌ها بر اساس سرنگ‌های پیستون‌دار و بدون پیستون است. اگر بخواهیم بدانیم تفاوت سرنگ پیستون دار و بدون پیستون چیست باید به اجزای تشکیل دهنده سرنگ‌ها بیشتر دقت کنیم.

هر سرنگ از یک Plunger یا پیستون و یک بدنه استوانه‌ای مدرج تشکیل شده است. در قسمت ابتدایی برخی پیستون‌ها قطعه لاستیکی به نام گسکت وجود دارد که سبب رانش بهتر پیستون به جلو و عقب می‌شود. سرنگ‌های بدون پیستون در واقع سرنگ‌های بدون گسکت هستند و اغلب برای گرفتن نمونه استفاده می‌شوند اما سرنگ‌های پیستون دار دارای گسکت بوده و اغلب برای تزریق، به خصوص تزریق‌های با دقت بالا انتخاب می‌شوند.

حجم و سایز انواع سرنگ

سرنگ‌ها بر اساس بیشترین حجم مایعی که می‌توانند منتقل کنند هم طبقه بندی می‌شوند. طیف طبقه بندی بر اساس حجم مایع سرنگ‌ها از 0.3 سی سی (0.3 CC) در سرنگ‌های انسولین شروع شده و حتی به 30 سی سی (30 CC) و 50 سی سی (50 CC) نیز می‌رسند.

معمولترین طیف سایز سرنگ‌ها به ترتیب زیر است:

• سرنگ‌های 0.3، 0.5، 1 سی سی که اغلب برای تزریق انسولین، تزریق فیلر و مزوتراپی استفاده می‌شوند.
• سرنگ‌های 2، 2.5، 3، 5، 10، 15 و 20 سی سی که در تزریق و خونگیری‌های رایج و معمول استفاده می‌شوند.
• سرنگ‌های 30 و 50 سی سی که اغلب برای شستشو یا نمونه برداری مورد استفاده قرار می‌گیرند. بزرگترین سرنگ موجود در بازار اغلب سایز 30 سی سی است و سرنگ 50 سی سی کاربرد کمتری نسبت به این سرنگ دارد.

حال به چند سوال بسیار رایج درباره سرنگ‌های پرفروش می‌پردازیم.

تفاوت سرنگ لوئرلاک و لوئراسلیپ چیست؟

تفاوت اصلی سرنگ لوئراسلیپ و لوئرلاک در نحوه اتصال سرسوزن به سرنگ است. در سرنگ لوئراسلیپ (luer slip) سرسوزن با یک فشار به سرنگ متصل می‌شود اما در سرنگ لوئرلاک (luer lock) سرسوزن با یک پیچش به سرنگ متصل یا اصطلاحا لاک (Lock) می‌شود.

سرنگ کوچک چند سی سی است؟

برای پاسخ به این سوال باید اول بپرسیم نیاز شما از خرید سرنگ چیست؟ اگر برای تزریق انسولین یا مزوتراپی و فیلر از سرنگ استفاده می‌کنید، کوچکترین سایز سرنگ 0.3 سی سی است. اما اگر قصد خرید سرنگ برای تزریق عضلانی یا خونگیری را دارید، سرنگ 2 سی سی جزو کوچکترین سرنگ‌ها محسوب می‌شود.

سرنگ مخصوص مزوتراپی مو کدام سرنگ است؟

برای انجام مزوتراپی و PRP (پی آر پی) از سرنگ‌های با حجم کم مانند سرنگ انسولین و یا سرنگ 2 سی سی با سرسوزن مزوتراپی و یا سرسوزن با گیج بالا (گیج بالاتر از 25) استفاده می‌کنند.

در انجام و تزریق موارد زیبایی، راحت بودن پیستون، نازکی سرسوزن و تیز بودن سرسوزن بسیار مهم است. به همین علت سرنگ انسولین گزینه بسیار مناسبی برای این نوع تزریق‌ها به شمار می‌رود.

هر خط انسولین چند واحد است؟

در سرنگ‌ انسولین 1 میلی لیتری (1 CC)، 10 واحد 10 واحدی (در مجموع 100) واحد نشانه گذاری شده است که به ترتیب 10، 20، 30 و الی 100 واحد هستند. هر خط انسولین 10 واحد است.

نکات لازم در خصوص استفاده از سرنگ

سرنگ یکی از لوازم پزشکی مصرفی است و در مراکز درمانی و بهداشتی و یا خانه‌های دارای بیمار وابسته به تزریق دارو استفاده می‌شود. به همین دلیل دانستن و رعایت نکات زیر برای پیشگیری از ابتلا به بیماری و حفظ سلامتی بسیار مهم است.

• سرنگ یک وسیله یکبار مصرف است. از استفاده مجدد آن جدا خودداری کنید.
• هر سرنگ برای یک فرد باید استفاده شود. استفاده اشتراکی از سرنگ ممکن است موجب انتقال بیماری‌های خونی بسیار مسری مانند ایدز، هپاتیت و… شود.
• سرنگ در بسته بندی استریل عرضه می‌شود پس در صورت مخدوش بودن یا باز بودن بسته بندی خود سرنگ، از آن استفاده نکنید.
• برخی سرنگ‌ها بدون سرسوزن ارائه می‌شوند. برای استفاده تزریقی از اینگونه سرنگ‌ها باید سرسوزن را به صورت جداگانه تهیه کنید.
• با توجه به نیاز مصرف خود سایز سرنگ را انتخاب و خریداری کنید.
• در صورت نیاز به مشاوره در مورد انتخاب سرنگ با پشتیبانی مداوا تجهیز تماس بگیرید.
• در صورت افتادن سرنگ یا سرسوزن بعد از باز کردن بسته بندی بر روی زمین، از آن استفاده نکنید و سرنگ را با یک سرنگ دیگر جایگزین کنید.
• در صورت انجام تزریق وریدی، سرنگ را به درستی هواگیری کنید.
• اگر به هر علت سرسوزن شکسته بود، از آن استفاده نکیند و سرسوزن دیگری جایگزین کنید.
• به منظور کاهش درد در بیماران به هنگام انجام تزریق مواد زیبایی مانند تزریق فیلر یا مزوتراپی و یا بوتاکس، از سرسوزن‌های با گیج بالا (بالاتر از 25) و کوتاه استفاده کنید.
• پس از استفاده از سرنگ، سرنگ و سرسوزن را درون سیفتی باکس بیاندازید و سپس محتویات سیفتی باکس را امحا کنید.
• سرنگ و سرسوزن را دور از دسترس کودکان قرار دهید.
• در صورتی که دوره تزریقات نگذرانده‌اید، از انجام تزریق برای خود و دیگران خودداری کنید.