حذف
گاز استریل پزشکی انواع مختلفی دارد که «گاز وازلینه» یکی از آن‌ها است. گاز وازلینه به‌خصوص برای پانسمان زخم‌های ناشی از سوختگی و مواردی که نباید پانسمان یا گاز به زخم بچسبد به صورت مستقیم روی موضع آسیب دیده استفاده می‌شود. از آنجایی که هر کدام از ما ممکن است دچار سوختگی‌های درجه یک یا دو (خفیف) با آب جوش یا سایر موارد شویم، بهتر است همواره در جعبه کمک‌های اولیه خانگی خود به تعداد کافی گاز وازلینه داشته باشیم.
همانطور که اشاره کردیم گازهای استریل پزشکی انواع مختلفی دارند. گاز استریل ( به انگلیسی Gauze) یک پارچه نازک است که بافتی جدا از هم داشته تا اکسیژن و هوا به راحتی به سطح آسیب دیده رسیده و روند بهبود تسریع یابد. علاوه بر آن این گازها مانع از ورود میکروب، باکتری یا آلودگی‌های محیطی به محل زخم شده یا مانع از گسترش عفونت و خونریزی بیشترمی‌شوند.
از گازهای استریل پزشکی پس از سترون کردن (استریل کردن) برای پانسمان زخم‌ها استفاده می‌شود. بسته به نوع آسیب دیدگی نوع گاز استریلی هم که باید استفاده کنید، متفاوت است.
جالب است بدانید ریشه لاتین کلمه گاز استریل، یعنی “Gauze” ترکیبی از زبان اسپانیایی و فارسی بوده و به معنای پارچه حریر و تور مانندی است که در گذشته به آن «تنظیف» هم گفته می‌شد، اما با پیشرفت علم و استفاده از تکنولوژی‌های جدید انواع مختلفی از این گازها وارد بازار لوازم پزشکی شد که هر کدام کارایی مخصوص خود را داشتند.
گاز استریل در اتاق عمل و بخش پانسمان و جراحی کاربرد بسیار زیادی داشته و معمولا در ابعاد 10 سانتی‌متر در 10 سانتی‌متر تولید می‌شوند. این گازها بسته به نوع و رادیوپک بودن به دو دسته گازهای استریل ساده و خط دار تقسیم می‌شوند.
گاز وازلینه: گازی که آغشته به وازلین یا پارافین سفید درجه مدیکال بوده و به صورت مستقیم روی محل زخم‌های مزمن، زخم‌های خشک و زخم‌های ناشی از سوختگی استفاده می‌شود.
گاز طبی دندانپزشکی: این گازها که به «گاز هیدروفیلی» نیز مشهور هستند، قدرت جذب بالایی داشت و به همین دلیل برای جذب خون یا سایر مایعات در موضع تحت جراحی استفاده می‌شوند.
گاز طبی استریل: این گازها ساده‌ترین نمونه گازهای پزشکی بوده که قابلیت جذب بالایی در مایعات دارند. از این گازها برای جذب خون، جلوگیری از خونریزی یا پساب‌های خونی روی زخم‌های سطحی استفاده می‌شوند.
گاز طبی غیر استریل: این گازها هرگز به صورت مستقیم روی محل آسیب دیده یا زخم قرار نمی‌گیرند، زیرا همانطور که اشاره شد، غیر استریل هستند. از این گازها به عنوان آخرین لایه پانسمان استفاده می‌شود.
لانگ گاز (Long Gauze): لانگ گازها برای کنترل خونریزی، جذب خون و ترشحات عفونی در حین عمل‌های جراحی باز داخلی استفاده می‌شوند.
یکی از مهم‌ترین انواع گازهای استریل که در موارد بسیار زیادی به خصوص در پانسمان زخم‌های ناشی از سوختگی و دارای عفونت کاربرد دارد، «گاز وازلینه» بوده که موضوع اصلی این مطلب است.
از آنجایی که گازهای وازلینه نوعی چربی دارند، به سطح زخم نچسبیده و جدا کردن آن از سطح آسیب دیده درد کمتری برای بیمار به همراه دارد.
گاز وازلینه از پرکاربردترین گازهای پزشکی در جهان است که امروزه در سطح وسیعی طراحی و تولید شده و به راحتی از تمام داروخانه‌ها یا فروشگاه‌های معتبر و آنلاین لوازم پزشکی مانند «مداوا تجهیز» قابل تهیه هستند.
از گاز وازلینه برای پانسمان مستقیم زخم‌ها استفاده می‌شود که علاوه بر حفظ رطوبت موضع آسیب دیده و جلوگیری از خشک شدن آن مانع از ورود آلودگی یا نشت کردن عفونت و خونریزی به سایر لایه‌های پانسمان می‌شود. راحتی کار با آن و درد کمتری که بیمار برای تعویض پانسمان با استفاده از این گازها تحمل می‌کند باعث شده این محصول به صورت گسترده در مراکز درمانی، آمبولانس‌های، بخش اورژانس و مراقبت‌های پزشکی و موارد مشابه کاربرد بسیاری زیادی داشته باشد. گازهای استریل انواع مختلفی دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
همانطور که اشاره کردیم گاز وازلینه نیز یکی از انواع گازهای استریل پزشکی است اما یک تفاوت با سایر این محصولات پزشکی دارد. این دسته از گازها با «اشعه گاما» استریل می‌شوند و پس از آن برای بسته‌بندی دوباره‌شان از روش «اتیلن اکساید» استفاده می‌شود. ویژگی اصلی این گازها آغشته بودن به لایه‌ای از وازلین پزشکی و بهداشتی نیزاست که برای پانسمان مستقیم زخم‌های مزمن، زخم‌های خشک ناشی از سوختگی و به‌خصوص زخم بستر کاربرد بسیار زیادی دارند.
بنابراین اگر در خانه از سالمند یا یا فردی دچار ناتوانی حرکتی استفاده می‌کنید برای پانسمان زخم بستر او بهتر است حتما به تعداد کافی گاز وازلینه در خانه داشته باشید.
گاز وازلینه از الیاف 100 درصد پنبه سفید شده با روش‌های استاندارد تولید می‌شود. این گازها معمولا با نوع نخ شماره 30 و تعداد 17 تا 20 رشته در هر سانتی متر مربع که آغشته به پارافین سفید بهداشتی درجه مدیکال (مدیکال گرید) ساخته شده و کاربرد اصلی آن برای پانسمان زخم‌های حاد و آسیب‌های شدید است. به بیان دیگر بیش از 75 درصد بافت گاز وازلینه آغشته به پارافین سفید درجه مدیکال بوده و به همین دلیل برای تامین رطوبت محل آسیب دیده گزینه‌ای بسیار مناسب است.
وجود وازلین در بافت این گازهای استریل کمک می‌کند، رطوبت سطح آسیب دیده حفظ شده و بدون ایجاد درد، سوزش یا خارش به راحتی موضع آسیب دیده را از هرگونه آلودگی حفظ کند.
از آنجایی که معمولا آسیب‌های ناشی از سوختگی با خشکی موضع همراه بوده و برای بیمار دردناک است، استفاده از گاز وازلینه کمک می‌کند تا رطوبت لازم زخم تامین شده و بیمار از لحاظ حرکتی احساس خشکی و سفتی روی پوست خود نداشته باشد. علاوه بر این از آنجایی که گاز وازلینه معمولا به صورت مستقیم با سطح زخم در تماس است لذا پیش از تعویض پانسمان حتما نسبت به استریل کردن دوباره گاز اقدام کنید.
گازهای وازلینه معمولا به صورت «تک پد» یا «چند پند» به راحتی قابل تهیه از داروخانه‌ها و فروشگاه‌های آنلاین و معتبر لوازم پزشکی هستند. بسته بندی این گازها کاملا استریل بوده و پس از باز کردن بسته بندی نمی‌توانید از سایر گازهای موجود در آن استفاده کنید. لازم به ذکر است برای حفظ رطوبت و پارافین موجود در این گازها و جلوگیری از چسبیدن پدها به یکدیگر، در بسته‌بندی بین آن‌ها حداقل یک «کاغذ گریس پروف» (ضد چربی) قرار می‌دهند.
پیش از این هم اشاره کردیم که مهم‌ترین ویژگی گاز وازلینه حفظ رطوبت محل آسیب دیده به خصوص در زخم‌های دچار خشکی و ناشی از سوختگی است، اما ویژگی‌های بی‌نظیر این محصول به همین جا ختم نمی‌شود. از مهم‌ترین ویژگی‌های گاز وازلینه استریل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
به غیر از کاربردهای اشاره شده در پانسمان زخم‌های خشک، حاد و مزمن و زخم‌های ناشی از سوختگی و زخم بستر از گاز وازلینه در موارد زیر نیز استفاده می‌شود:
از آنجایی که بارها اشاره کردیم کاربرد اصلی گازهای وازلینه، پانسمان زخم‌های ناشی از سوختگی می‌باشد، بنابراین بهتر است همواره در خانه و در جعبه کمک‌های اولیه خود یک عدد گاز وازلینه داشته باشید. این گازها بهترین تسکین پس از سوختگی‌های ساده خانگی و گزینه‌ای مناسب برای جلوگیری سریع از خونریزی هستند.
روش استفاده از گاز وازلینه بسیار ساده و آسان است و شما به راحتی می‌توانید با دانستن روش استفاده از این گازها، در مراحل اولیه تا رسیدن کمک‌های پزشکی زخم‌های حاد را پانسمان کنید. برای شروع کافی است به روش زیر عمل کنید:
توجه: پیش از هرگونه اقدامی ابتدا با اورژانس تماس گرفته و در صورتی که شرایط فرد آسیب دیده شدید باشد برای دریافت کمک‌های پزشکی هیچ اقدامی نکرده و به اولین مرکز پزشکی مراجعه کنید.
استفاده از هر چیز به خصوص کالاها و محصولات پزشکی راه و روش مخصوص خود را دارد و در صورتی که اطلاعاتی در خصوص کمک‌های اولیه ندارید بهتر است سریعا از افراد با تجربه برای کنترل کردن شرایط فرد مصدوم کمک بگیرید. در خصوص استفاده از گاز وازلینه مانند هر محصول پزشکی دیگری باید به نکات خاصی توجه داشته باشید:
جهت تهیه کالاهای پزشکی، به‌خصوص آن دسته از محصولاتی که به صورت مستقیم با سطح آسیب دیده یا زخم باز در تماس هستند، حتما به داروخانه‌ها مراجعه کرده یا محصول مورد نظر خود را از فروشگاه‌های آنلاین و معتبر لوازم پزشکی مانند «مداوا تجهیز» خریداری کنید. به این ترتیب از اصالت و استریل بودن کالای مورد نظر خود مطمئن خواهید بود.
